ဘံၢ်ဒံၢ်အိၣ်လၢအဟ့ၣ် တၢ်သ့ၣ်ညါနၢ်ပၢၢ်တဖၣ်အံၤ မ့ၢ်ဒၣ်လၢ တၢ်သ့ၣ်ညါနၢ်ပၢၢ်ဒီး တၢ်ဟ့ၣ်တၢ်ကစီၣ် အတၢ်ပညိၣ်အဂီၢ်ဧိၤလီၤ. အဝဲသ့ၣ် တဟ့ၣ် ကသံၣ်ကသီ တၢ်ကူစါယါဘျါ တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်ဘၣ်. ထီဘိတဲသကိးတၢ်ဒီး နကသံၣ်သရၣ် မ့တမ့ၢ် ပှၤကွၢ်ထွဲတၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့အဂၤတဖၣ် အတၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ် မ့တမ့ၢ် တၢ်သံကွၢ်ဘၣ်ဃး နတၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့န့ၣ်တက့ၢ်. နမ့ၢ်တသးစဲ လၢကဒိးန့ၢ် တၢ်ဟ့ၣ်တၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့ အတၢ်သ့ၣ်ညါနၢ်ပၢၢ် မဲးစ့း(ကၠ) တဖၣ် လၢၤဘၣ် အဃိ, နပတုာ်သ့ ထီရီၤတဘျီ ခီဖျိ တၢ်ဆှၢကဒါက့ၤ “ပတုာ်” (“STOP”) န့ၣ်လီၤ.
နီၢ်ကစၢ်တၢ်ဂ့ၢ် တၢ်ဘိးဘၣ်သ့ၣ်ညါ
Minnesota Center of Excellence in Newcomer Health ဖဲ မံၣ်နံၣ်စိထၣ် တၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့ ဝဲၤကျိၤ (Minnesota Department of Health (MDH)) ဃ့နၤလၢ ကျိာ်လၢ နဘၣ်သးအီၤဒီး လီတဲစိနီၣ်ဂံၢ် ဒ်သိး ကဆှၢန့ၢ်နၤ တၢ်ဟ့ၣ် တၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့ တၢ်သ့ၣ်ညါနၢ်ပၢၢ် အဘံၢ်ဒံၢ်အိၣ်တဖၣ်အဂီၢ်လီၤ. နလီတဲစိနီၣ်ဂံၢ်န့ၣ် တၢ်ပာ်ပနီၣ်အီၤ ဒ် နီၢ်ကစၢ်တၢ်ဂ့ၢ် ဖဲမံၣ်နံၣ်စိထၣ် သဲစးတၢ်ဘျၢ (Minnesota Statues), တၢ်နီၤဖး 13.356 အပူၤလီၤ. နနီၢ်ကစၢ်တၢ်ဂ့ၢ်န့ၣ် တၢ်နုာ်လီၤကွၢ်အီၤ က သ့ဒၣ်ထဲ MDH ပှၤမၤတၢ်ဖိ, ပှၤမၤတၢ်ဖိ လၢ အဆီၣ်ထွဲမၤစၢၤ တၢ်သ့တၢ်ဘၣ်ပီညါ, မ့တမ့ၢ် တၢ်ကရၢကရိ လၢ ကီၢ်စဲၣ် မ့တမ့ၢ် ဖဲၣ်ဒရၢၣ် သဲစး ဟ့ၣ်စိဟ့ၣ်ကမီၤ လၢကနုာ်လီၤမၤန့ၢ် တၢ်ဂ့ၢ်ထၢဖှိၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်နီၤဟ့ၣ်လီၤ တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤတဖၣ် သ့ထဲဒၣ် ဖဲတၢ်မၤန့ၢ် ကွီၢ်ဘျီၣ် တၢ်ကလုၢ် မ့တမ့ၢ် တၢ်ဟ့ၣ်အီၤဆူ ကီၢ်စဲၣ် မ့တမ့ၢ် ပှၤသမံသမိး သဲစးဂ့ၢ်ဝီ ဖဲတၢ်ဃ့ထီၣ်အီၤအခါန့ၣ်လီၤ. တၢ်ဟ့ၣ် တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤအံၤန့ၣ် မ့ၢ်လၢနီၢ်ကစၢ် တၢ်သးဆူၣ် အဖီခိၣ်န့ၣ်လီၤ. နမ့ၢ်တအဲၣ်ထၢနုာ်လီၤ နလီတဲစိနီၣ်ဂံၢ် မ့တမ့ၢ် ကျိာ်လၢ နဘၣ်သးဒိၣ်အဃိ, နတမၤန့ၢ် တၢ်ဟ့ၣ် တၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့ တၢ်သ့ၣ်ညါနၢ်ပၢၢ် အ ဘံၢ်ဒံၢ်အိၣ်တဖၣ်တသ့ဘၣ်.
တၢ်ပာ်ဖျါ တၢ်သ့ၣ်ညါပာ်ပနီၣ်
ခီဖျိလၢ ယမၤတၢ်ဆဲးလီၤမံၤ အတၢ်မၤအကျိၤအကျဲအဃိ, နပာ်ဖျါတၢ်သ့ၣ်ညါပာ်ပနီၣ် လၢနဖးဒီး နၢ်ပၢၢ် နီၢ်ကစၢ်တၢ်ဂ့ၢ် တၢ်ဘိးဘၣ်သ့ၣ်ညါအံၤဒီး နအၢၣ်လီၤတူၢ်လိာ် MDH အတၢ်ထၢဖှိၣ်, ပၢၤဃာ်, ဒီးစူးကါ နတၢ်ဂ့ၢ်ထၢဖှိၣ် လၢနဆဲးလီၤမံၤ ဒ်တၢ်ပာ်ဖျါအီၤလၢထးအသိးန့ၣ်လီၤ.